Franchising 2018 – 2018
Για 21η χρονιά παρουσιάζουμε τα συνοπτικά αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας που πραγματοποίησε το FRANCHISE SUCCESS, σε συνεργασία με τους εξειδικευμένους συμβούλους της THE FRANCHISE CO., για την πορεία του franchising στην ελληνική αγορά.
Το 2018 αποτέλεσε ένα έτος παγιοποίησης των χαρακτηριστικών, όπως αυτά διαμορφώθηκαν στα χρόνια της κρίσης, αλλά ταυτόχρονα σημείο καμπής, όσον αφορά την ποιότητα και την ένταση του ανταγωνισμού, τόσο εσωτερικά στον χώρο του franchising, όσο και μεταξύ όμορων συστημάτων και καναλιών διανομής.
Το 2018 διατηρήθηκε ένας σταθερός μεν αλλά αδύναμος ρυθμός ανάπτυξης, σχεδόν στο σύνολο των επιμέρους κατηγοριών, με πρωταγωνιστές τους χώρους της Kαφεστίασης, των Tροφίμων-Ποτών και της Προσωπικής Φροντίδας.
Συνοπτικά, τα χαρακτηριστικά στοιχεία του 2018:
- Έντονος διαγκωνισμός για προσέλκυση ποιοτικών franchisees και ένταση του ανταγωνισμού, που όμως παρουσιάζεται στα παραδοσιακά κανάλια επικοινωνίας. Αδυναμία διαφοροποίησης, απουσία καινοτόμων, πειστικών, συγκροτημένων προτάσεων.
- Ώσμωση μεταξύ αγορών. Στο επίκεντρο ο Franchisee και οι ανάγκες του.
- Οι συνήθεις παθογένειες όσον αφορά τη θνησιμότητα των νέων συστημάτων και τα προβλήματα οργάνωσης παραμένουν.
- Πολυκάναλη ανάπτυξη σε παραδοσιακές κλάδους. Στροφή των Franchisors και σε εναλλακτικές στρατηγικές ανάπτυξης.
- Νέοι τύποι καταστημάτων και νέα κανάλια διανομής.
- Aδυναμία αξιοποίησης από πλευράς των δικτύων franchise, της ζήτησης όπως αυτή διαμορφώθηκε. Η ζήτηση για Franchise δεν κατέστη δυνατό να καλυφθεί από τα υφιστάμενα; Συστήματα. Σημείο εξαιρετικά ενδιαφέρον και προς ανάλυση και για λήψη μέτρων από πλευράς των συστημάτων franchise.
- Έλλειψη έμπειρου ανθρώπινου δυναμικού.
- Δειλά αλλά θετικά βήματα εξωστρέφειας.
Η έρευνα για το franchising στην Ελλάδα που αφορά το 2018, ολοκληρώθηκε στα τέλη Ιανουαρίου 2019 και εξέτασε ένα δείγμα 501 δικτύων franchise, εκ των οποίων τα 64 καταγράφηκαν για πρώτη φορά και 16 επαναδραστηριοποιούνται στο χώρο.
Όσον αφορά τον συνολικό αριθμό σημείων πώλησης διαπιστώνεται αύξηση κατά 4,85%, ποσοστό μη ικανοποιητικό, αν συνεκτιμηθεί η πραγματική ζήτηση, η κατανομή των νέων σημείων είτε σε επίπεδο κλάδων είτε γεωγραφικά, το εύρος διακύμανσης της αρχικής επένδυσης, η θετική πορεία σε κλάδους όπως η καφε-εστίαση κ.λπ.
Παράλληλα, καταγράφηκαν 36 συστήματα που είτε διέκοψαν τη δραστηριοποίησή τους στον χώρο του franchising, είτε σταμάτησαν παντελώς την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Επίσης ανάλογος αριθμός franchisors, δηλώνει ότι προτίθεται να αναζητήσει νέες εναλλακτικές στρατηγικές.
Σημαντικό τμήμα από τις εταιρείες που διέκοψαν τη λειτουργία τους ήταν νέες στην αγορά του franchising, δείγμα ακριβώς της έλλειψης προετοιμασίας, ή του «οπορτουνιστικού» χαρακτήρα εισόδου στην αγορά.
Όσον αφορά τον αριθμό των αλυσίδων του δείγματος, όπως καταγράφεται στο γράφημα 1, υπάρχει αύξηση στην αγορά της Εστίασης, όπου συγκεντρώνεται το 24% των δικτύων franchise, έναντι του 22% του έτους 2017.
Στην ένδυση, το 18% έναντι του 20%, στις υπηρεσίες το 11% έναντι του 10%, ενώ στη Λιανική το 11% έναντι το 12%. Στον Οικιακό εξοπλισμό το 7% έναντι του 8%, στην Εκπαίδευση το 9% έναντι του 7% και τέλος στα Τρόφιμα-Ποτά διατηρήθηκε το 10%.
Όσον αφορά τον αριθμό των καταστημάτων, στα Τρόφιμα-Ποτά συσσωρεύεται το 21%, δείγμα της ωρίμανσης των δικτύων, ενώ στην Εστίαση το 18%. Στη Λιανική το 15%, στην Ένδυση το 13%, στις Υπηρεσίες το 18%, στην Προσωπική Φροντίδα το 3,5% και στην Εκπαίδευση το 5,7% (πίνακας 1).
Όσον αφορά την κατανομή καταστημάτων ανά κατηγορία σε επίπεδο franchise, όπως φαίνεται στο Γράφημα 3, οι κατηγορίες Τρόφιμα-Ποτά, Εστίαση, Λιανική και οι Υπηρεσίες, κυμαίνονται στο 20%.
Ενδιαφέρουσα είναι η ανάλυση νέων σημείων ανά κατηγορία (συμπεριλαμβάνει franchise, εταιρικά, corners και shop in shop). Η Εστίαση κατακτά το 30% των νέων συνολικών σημείων, τα Τρόφιμα-Ποτά το 26%, οι Υπηρεσίες το 16% και η Προσωπική Φροντίδα το 12%. Ισχνή ανάπτυξη παρουσιάζεται στον Οικιακό Εξοπλισμό και την Εκπαίδευση, ενώ η Λιανική παρουσιάζει πτώση 3%.
Αντίστοιχα, στα νέα franchise σημεία, κυριαρχεί η Εστίαση με 36%, τα Τρόφιμα-Ποτά με 26%, οι Υπηρεσίες με 15% και η Προσωπική Φροντίδα με 8% (Γράφημα 5).
Είναι προφανές ότι η πλειονότητα των νέων υποψήφιων franchisees προτιμά τομείς όπου κατά τη γνώμη τους υπάρχει μεγάλη αγορά, σταθερότητα και ρευστότητα, όπως αυτή της Εστίασης και των Τροφίμων-Ποτών, είτε με χαμηλή αρχική επένδυση, όπως εκτιμά ότι ισχύει στις Υπηρεσίες, την Προσωπική Φροντίδα και την Εκπαίδευση.
Όσον αφορά τη δημιουργία των νέων καταστημάτων ανά κατηγορία σε απόλυτα μεγέθη, σε σύνολο 876 νέων σημείων, η Εστίαση υπερέχει με 275 σημεία και τα Τρόφιμα-Ποτά με 246.
Από το σύνολο των 876 νέων σημείων που παρουσίασαν όλα τα συστήματαfranchise τα 557 είναι franchise.
Αν στα 557 αυτά franchise καταστήματα συνεκτιμήσουμε τον αριθμό που προέρχεται- και δεν καταγράφεται – από resales, δηλαδή από επαναπώληση υφιστάμενων σημείων σε νέους franchisees και από υποκατάσταση των καταστημάτων franchise που έκλεισαν, διαπιστώνουμε ότι 500 συστήματα franchise διεκδικούν 900 περίπου franchisees, αριθμός που επιμεριζόμενος αναλογεί σε 1,8 franchise ανά σύστημα, ετησίως.
Η πλειονότητα των δικτύων ουσιαστικά παραμένει στάσιμη, γεγονός που πρέπει να προβληματίζει το σύνολο των επιχειρηματιών και των εμπλεκόμενων στον χώρο.
O αριθμός αυτός είναι ιδιαίτερα μικρός, αν αναλογιστεί κανείς τον βαθμό αυτοαπασχόλησης στην ελληνική αγορά και τον αριθμό των νέων επιχειρήσεων που δημιουργούνται.
Είναι προφανές ότι τα ελληνικά δίκτυα franchise, παρά την αύξηση που παρουσιάζουν, αδυνατούν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που τους δίνεται.
Όμως, αν αναλύσουμε με ιδιαίτερη προσοχή την κατανομή των νέων συστημάτων franchise, θα διαπιστώσουμε ότι την πλειονότητα κατακτά:
• είτε ένας μικρός αριθμός συστημάτων franchise, τα οποία είτε επιδεικνύουν επί σειρά ετών σοβαρή προσέγγιση στον χώρο, τόσο σε επίπεδο concept, εξελισσόμενα, δημιουργώντας υποδομές και ένα ολοκληρωμένο σύστημα franchise, είτε σε επίπεδο επικοινωνίας
• είτε νέα concepts που εκμεταλλεύονται την ευνοϊκή συγκυρία και τα trend. ¨όμως σε αυτήν ακριβώς την κατηγορία παρατηρούνται, μετά από μια περίοδο έντονης αυξητικής πορείας, έντονες φυγόκεντρες τάσεις. Τέτοια συμπτώματα βιώσαμε τα τελευταία χρόνια σε πολλές υποκατηγορίες όπως τα burgers, το σουβλάκι, τα donuts, frozen yogurt κ.λπ.
Χαρακτηριστικό επίσης της περιόδου η θετική, σταθερή πορεία των κατηγοριών καφέ, και των σούπερ μάρκετ-μίνι μάρκετ-convenience stores.Δύο κλάδων οποίοι είχαν μεγάλη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, παρουσιάζοντας ισχυρή ελκυστικότητα και ανθεκτικότητα και όπως φαίνεται θα παραμείνουν, εξελισσόμενοι βέβαια, βασικός πόλος προσέλκυσης των υποψηφίων επενδυτών.
Οι σοβαρές επενδύσεις στον χώρο από τους ηγέτες της κατηγορίας, είτε νεοεισερχόμενους, είτε υφιστάμενους, έχει δημιουργήσει μια σταθερή συνιστώσα στον χώρο που και για τα επόμενα χρόνια θα αποτελέσει έναν ισχυρό πυλώνα ανάπτυξης για το franchising στην Ελλάδα, συνολικά.
Κλείνοντας τη σύντομη αυτή παρουσίαση, είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε τον μέσο αριθμό καταστημάτων-σημείων πώλησης ανά κατηγορία, όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα 4. Ο μέσος αριθμός στα ελληνικά δίκτυα franchise είναι τα 38 σημεία πώλησης, εκ των οποίων τα 10 είναι εταιρικά, τα 21 είναι franchise και τα 7 shop in shop, ή corner. Αντίστοιχα είναι και τα μεγέθη του 2017, όπως αυτά εμφανίζονται στον Πίνακα 3. Οι αυξομειώσεις είναι μικρές και αξιοσημείωτη είναι η αύξηση τις Υπηρεσίες, όπου καταγράφεται η ωρίμανση των παλαιότερων δικτύων. Τις υπόλοιπες κατηγορίες η είσοδος νέων concepts διατηρεί χαμηλά τον μέσο όρο.
Το μέσο μέγεθος των 38 σημείων, συγκρινόμενο με τις χώρες τις Ευρώπης είναι ιδιαίτερα χαμηλό, η δε στασιμότητά του επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά τις παθογένειες στα ελληνικά συστήματα franchise.
Διαβάστε on line την Έρευνα Franchise 2019