Είναι προφανές ότι η επιθυμία της δημιουργίας της δικής του επιχείρησης, είτε ανεξάρτητης, είτε franchise δεν θα πρέπει να εμποδίζει έναν νέο επενδυτή από το να εξετάζει αντικειμενικά, συστηματικά και ολοκληρωμένα τις όποιες εναλλακτικές προτάσεις. Είναι γεγονός, ότι η επιχειρηματικότητα δεν συγχωρεί επιδερμικές προσεγγίσεις. Κάθε λάθος της αρχικής περιόδου έχει υψηλό κόστος και καθορίζει την πορεία της επιχείρησης.
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της εταιρείας συμβούλων franchise “The Franchise Co.”, σχετικά με την πορεία εξέλιξης των αναδυόμενων Συστημάτων franchise στην Ελλάδα τη δεκαετία 2007-2019, προκύπτει το συμπέρασμα ότι στο τέλος της περιόδου το 70% των franchises διέθετε 10 ή λιγότερα σημεία. Έπειτα από 10 χρόνια λειτουργίας, το 50% διέθετε 5 ή λιγότερες μονάδες, ενώ το 20% έχοντας ήδη πορεία τεσσάρων ετών στον χώρο του franchising, είχε πετύχει 2-3 νέα σημεία. Μάλιστα, πολλά από τα αυτοχαρακτηριζόμενα αναδυόμενα συστήματα franchise ήταν στην πραγματικότητα startups που, είτε δεν κατάφεραν να αναπτυχθούν σωστά, είτε δεν πληρούσαν εξ αρχής τις προϋποθέσεις ανάπτυξης που θα τους εξασφάλιζαν μία δυναμική πορεία στο τόσο ανταγωνιστικό πεδίο του franchising στην ελληνική αγορά.
Δεν μπορούν να χαρακτηριστούν όλα τα νέα συστήματα franchise ως αναδυόμενα. Η πλειονότητα των νέων συστημάτων franchise είναι απλώς φθηνά (και ως concept και ως επένδυση) αντίγραφα άλλων επιτυχημένων Συστημάτων. Δεν χαρακτηρίζονται από στοιχεία μοναδικότητας και δεν προσφέρουν μία νέα καινοτόμα πρόταση, ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, μία νέα αγοραστική εμπειρία. Υπάρχει βέβαια και ένας σοβαρός αριθμός νέων προτάσεων οι οποίες πραγματικά διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους, υλικούς και άυλους, συγκροτημένη επιχειρηματική πρόταση, ολοκληρωμένο concept, ισχυρά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και στοιχεία μοναδικότητας ικανά και να αναδιατάξουν την αγορά που απευθύνονται και να προσελκύσουν ποιοτικούς franchisees.
Δυστυχώς, είναι γεγονός πως τα στοιχεία που εγγυώνται την επιτυχία ενός αναδυόμενου συστήματος franchise είναι περιορισμένα, όπως περιορισμένος είναι και ο αριθμός των franchisees που μπορούν να λειτουργήσουν ως αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης. Ένας υποψήφιος franchisee θα πρέπει να εξετάζει με ιδιαίτερη προσοχή τα ανερχόμενα δίκτυα, που παρά το γεγονός ότι λειτουργούν εδώ και τουλάχιστον μια πενταετία, έχουν αναπτύξει λιγότερα από 2-3 franchise units. Σε αυτή την περίπτωση, ενδεχομένως το πλάνο ανάπτυξης του δικτύου να είναι προβληματικό ή ο franchisor να μη διαθέτει την αναγκαία ρευστότητα που θα του επιτρέψει να αναπτύξει περαιτέρω το δίκτυο.
Ένα δίκτυο που ευρίσκεται ακόμη στην αρχική φάση ανάπτυξής του, προφανώς διαθέτει μικρό αριθμό καταστημάτων, περιορισμένη αναγνωρισιμότητα και μερίδιο αγοράς. Ο υποψήφιος franchisee ο οποίος θα το επιλέξει, θα πρέπει να συνεκτιμήσει τις αυξημένες ανάγκες προβολής, το αναγκαίο κεφάλαιο κίνησης που θα απαιτηθεί την πρώτη περίοδο για να διεισδύσει στην τοπική αγορά καθώς επίσης και τα πρόσθετα κόστη που απαιτούνται ως αποτέλεσμα της πιλοτικής φάσης λειτουργίας. Αναδεικνύεται εξαιρετικά λοιπόν σημαντική στη φάση αυτή, η συμβολή του franchisor έτσι ώστε σημαντικό τμήμα του πρόσθετου αυτού κόστους να επιμεριστεί άμεσα ή έμμεσα και σε αυτόν.
Η παρουσία εξειδικευμένης εταιρείας συμβούλων, η οποία θα υποστηρίξει τον υποψήφιο franchisee στη φάση έρευνας και αξιολόγησης είναι εξαιρετικά σημαντική. Ο ρόλος της ως προς την αξιολόγηση της επενδυτικής πρότασης, του επιχειρηματικού μοντέλου του franchisor και των υποδομών του, την ανάλυση της περιοχής δραστηριοποίησης και του ανταγωνιστικού πεδίου όπως αυτό διαμορφώνεται καθώς και την κατάρτιση του επιχειρηματικού σχεδίου του franchisee είναι κρίσιμος.
Ο κρισιμότερος δείκτης υγείας ενός συστήματος franchise εκτιμάται ότι είναι τα λειτουργικά αποτελέσματα. Στην περίπτωση ενός emerging franchise αναπόφευκτα τα λειτουργικά αποτελέσματα είναι ελλιπή ή ανεπαρκή, μια και ο αριθμός επιχειρηματικών μονάδων είναι μικρός και πιθανά τα όποια θετικά αποτελέσματα να οφείλονται είτε στην εξαιρετική τοποθεσία, είτε στο ταλέντο του επιχειρηματία. Χωρίς μετρήσιμα στοιχεία και γνώση της δυναμικής που μπορεί να αναπτύξει το δίκτυο, ο franchisee ουσιαστικά βαδίζει στα τυφλά. Ελλοχεύει δε, ο κίνδυνος η σχέση franchisee-franchisor να φορτιστεί αρνητικά, με τον franchisee να λειτουργεί φοβικά, χωρίς να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες -ειδικά στην περίπτωση που ο franchisor υποβάλλει σε αυστηρό έλεγχο το αναπτυσσόμενο δίκτυο.
Σε κάθε περίπτωση, η υγιής κεφαλαιουχική διάρθρωση, η ύπαρξη υποδομών, το ανθρώπινο δυναμικό, οι στρατηγικές συμμαχίες, η συνειδητή επιλογή του franchising ως στρατηγική ανάπτυξης, η δέσμευση στην επιτυχία των πρώτων franchisees είναι κρίσιμοι παράγοντες για να εμπιστευτεί ένας υποψήφιος franchisee ένα αναδυόμενο σύστημα franchise. Και σε αυτή την περίπτωση, ο ρόλος του συμβούλου franchise του franchisor αποδεικνύεται καθοριστικός μεταφέροντας τεχνογνωσία, οργανώνοντας διαδικασίες και συστήματα, αναδεικνύοντας τα στοιχεία μοναδικότητας, δημιουργώντας δομές, στηρίζοντας συνολικά όλη αυτή την πιλοτική φάση, προς όφελος και του franchisee και του franchisor.
